هر جا میشی هرمقامی که میرسی.....هواسِتْ بُو اَلموتی گَبّ یادتِ نُشُو
استان قزوین که در حوزه مرکزی ایران با مساحتی معادل 15821 کیلومتر مربع بین 48 درجه و 45 دقیقه تا 50 درجه و 50 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 37 دقیقه تا 36 درجه و 45 دقیقه عرض شمالی قرار دارد از شمال به استان های مازندران و گیلان ، از غرب به استان های همدان و زنجان ، از جنوب به استان مرکزی و از شرق به استان تهران محدود می شود . سلسه جبال البرز مرکزی و کوه های رامند و خرقان از سه جهت استان را فرا گرفته و دشت گسترده ای را به وجود آورده اند که از شمال به جنوب 75 کیلومتر و از شرق به غرب حدود 95 کیلو متر است . ارتفاعات شمال استان به بیش از 4000متر و جنوب غربی به 2700 متر از سطح دریا می رسد و کوه های معروف آن سیالان ، شاه البرز ، خشچال ، سفید کوه ، شجاع الدین ، اله تره ،رامند ، آق داغ ، خرقان ، ساری داغ ، سلطان پیر، سیاه کوه و... هستند که سیالان با 4175 وشاه البرز با 4056 متر بلندتر از دیگرانند . محدوده مرکزی و شرق استان که دشت پهناور قزوین را تشکیل داده دارای شیبی است که از شمال غرب به جنوب شرق امتداد یافته و در پایین ترین نقطه 1130 متر است . کمترین نقطه استان از سطح دریا با 300 متر در منطقه تارم سفلی و کناره های دریاچه سد سفید رود واقع شده که تفاوت آشکاری را از نظر توپوگرافی به وجود آورده است.
ساختار توپوگرافیکی متفاوت ، شرایط اقلیمی مختلفی را در پهنه جغرافیایی استان به وجود آورده که با نوسان آشکاری همراه است . این گونا گونی برحسب عوامل و عناصر متاثر در شرایط آب و هوایی چهار محدوده جغرافیایی را برجسته می سازد:
الف - آب و هوای سرد کوهستانی که نواحی شمالی و نیز ارتفاعات جنوب غربی استان را در بر می گیرد . ب : آب و هوای معتدل کوهپایه ها و دامنه ها.
پ - آب و هوای نسبتا خشک تانیمه خشک نواحی مرکزی دشت قزوین و بوئین.
ت - آب و هوای مرطوب گرمسیری در بخش هایی از تارم و دره شاهرود.
میانگین بارندگی استان در حدود 330 میلی متر در سال است . بررسی کلیموگرام نشان می دهد بارانی ترین ماه سال فروردین و خشک ترین ماه تیر بوده ، میزان بارش با شرایط توپوگرافیکی متغیر است به نحوی که مناطق کوهستانی نسبت به پایکوه ها و اراضی واقع در دشت از بارش بیشتری برخوردارند.
دو جریان عمده باد گرم وسرد در استان وجود دارد که آن را " باد مه " و " باد راز "می نامند . جریان باد گرم – شره – که از جهت جنوب شرقی به شمال غربی می وزد موجب افزایش دما و تبخیر و کاهش چشمگیر رطوبت می شود . باد سرد ـ مه ـ که از شمال و شمال غربی جریان می یابد تحت تاثیر سیستم های پر فشار عمل می کند به افزایش سردی و رطوبت می انجامد.
آب های سطحی استان در2 حوزه آبریز جاری است :
الف - حوزه شمالی که از رودخانه های طالقان رود و الموت رود که در منطقه شیر کوه به هم می پیوندند و رود پر آب شاهرود را به وجود می آورند. رودخانه های خارود ، نینه رود ، اربدیان ، وجینک ، سردرود ، تارولات ، گرما رود و اندج رود نیز در مسیر به سوی سد سپید رود به آن می ریزند . شاهرود با میزان حدود 1150 میلیون متر مکعب در شهر لوشان از استان خارج می شود.
ب - حوزه آبریز جنوبی ( شور ) که رودخانه های حاجی عرب ، ابهر رود و خر رود را شامل می گردد و بیش از چهل رود فصلی دامنه های جنوبی البرز از جمله ارنزک و دیزج نیز در آن جاری هستند. منبع: تبیان http://www.tebyan.net